Het Actieplan ter bestrijding van de sociale fraude 2023-2024 wordt vrijdag 13 januari 2023 bekrachtigd door de federale regering.

Plan ter bestrijding van sociale fraude: “Strategische maatregelen tegen fraude bij pakketbezorging en uitbuiting van platformwerkers”

“Een plan ter bestrijding van sociale fraude die naam waardig, is ondenkbaar zonder een versterking van de controles”, zegt vicepremier Dermagne. “Eén van de krachtlijnen van onze strategie, naast nieuwe acties rond steeds vaker voorkomende fenomenen, is de aanwerving van 168 extra inspecteurs in de verschillende sociale inspectiediensten. Het gaat om de grootste versterking ooit van de inspectiediensten. De resultaatgerichte aanpak moet sociale dumping en mensenhandel terugdringen.”

Orde op zaken in de sector van de pakketbezorging

Van de vele maatregelen in het plan verdient de focus op de sector van de pakketbezorging bijzondere aandacht.

Enkele maanden geleden uitte de minister van Werk zijn ongenoegen over de praktijken bij onderaannemers van PostNL. “Het is in ons land al meer dan een eeuw verboden om kinderen onder de 14 jaar tewerk te stellen. Pakketbezorging pretendeert het model van de toekomst te zijn, maar deze praktijken werpen ons meer dan 130 jaar terug in de tijd”, stelde Pierre-Yves Dermagne.

De aandacht van de inspectie voor deze problematiek werpt sindsdien vruchten af in de sector, hoewel waakzaamheid meer dan ooit geboden is.

“We blijven onze inspecteurs mobiliseren om fraude bij pakketbezorging aan te pakken”, zegt Pierre-Yves Dermagne. “Met een focus op deze sector, willen we de misstanden er zoveel mogelijk beperken. In 2023 zullen 375 inspecties worden uitgevoerd, specifiek gericht op bezorgdiensten. En ook in 2024 zijn 375 controles voorzien door de sociale inspectie.”

Betere opsporing van signalen van economische uitbuiting bij platformwerkers

Op initiatief van de minister van Werk is, specifiek voor de platformeconomie, de wet op de aard van de arbeidsrelatie gewijzigd. Een grote stap voorwaarts die platformwerkers eindelijk een duidelijk statuut geeft. Voortaan wordt ervan uitgegaan dat er een arbeidsovereenkomst bestaat tussen een platform en een koerier wanneer aan een aantal objectieve criteria is voldaan.

Controles worden nu gericht op het opsporen en sanctioneren van economische uitbuiting van werknemers die voor een platform aan de slag zijn.

“De sociale inspectiediensten zullen samenwerken met justitie in gerechtelijke onderzoeken gelinkt aan de platformeconomie”, kondigt Pierre-Yves Dermagne aan. “De inspectie zal in 2023 en 2024 daarnaast op eigen initiatief onderzoeken instellen op basis van gedeelde prioriteiten. Zowel in 2023 als in 2024 zullen een tiental dergelijke gezamenlijke onderzoeken worden uitgevoerd.”

Focus op ‘vergeten’ arbeidsongevallen

Iedere werkgever is verplicht elk arbeidsongeval met verlies van inkomsten en arbeidsongeschiktheid tot gevolg (met inbegrip van ongevallen tijdens het woon-werkverkeer) aan zijn verzekeraar te melden.

Bij een ernstig arbeidsongeval moet de werkgever ook een gedetailleerd verslag opstellen en indienen bij de dienst Toezicht op het Welzijn op het Werk (TWW). Bij een dodelijk ongeval of een ongeval met blijvend letsel tot gevolg, moet de werkgever dit onmiddellijk melden aan TWW.

Het Federaal agentschap voor beroepsrisico's houdt een databank bij met alle gemelde arbeidsongevallen in België, maar gedetacheerde werknemers vallen echter momenteel niet binnen de scope van het federaal agentschap. De Belgische overheid heeft dus geen zicht op de arbeidsongevallen van gedetacheerde werknemers.

“Het gaat om een blinde vlek”, betreurt Pierre-Yves Dermagne. Bij een ernstig arbeidsongeval blijft echter de verplichting bestaan om een gedetailleerd rapport op te stellen. “We zullen een oplossing zoeken om een einde te maken aan de statistische blinde vlek rond arbeidsongevallen van gedetacheerde buitenlandse werknemers en van zelfstandigen, gedetacheerd of niet.”

Tot slot wordt ook de strijd aangegaan met arbeidsongevallen die niet of niet volledig zijn gemeld, zogenaamde ‘tippexongevallen’. Het verschijnsel doet zich zowel bij buitenlandse als bij Belgische werkgevers voor. Ook dit fenomeen zal worden bestudeerd en er worden middelen ingezet om er een einde aan te maken.

“Sociale fraude moet krachtig worden bestreden, om onze sociale zekerheid op peil te houden en te versterken, in ieders belang”, zegt Pierre-Yves Dermagne. “Zonder onze inspectie kunnen we de strijd tegen sociale fraude niet voeren. Ik wil hen bedanken en feliciteren met hun werk in moeilijke omstandigheden, waarbij ze nooit de arbeidsomstandigheden en het mentaal welzijn op het werk uit het oog verliezen.”