Belgisch EU-voorzitterschap plaatst stress en burn-out op het werk hoog op de agenda van de volgende Commissie

De opeenvolgende crisissen die we de laatste jaren doormaken, wegen dermate op de mentale veerkracht van de Europese werknemers dat de contouren van een nieuwe crisis op vlak van mentale gezondheid zich aftekenen. 

·       Bijna de helft van de Europese werknemers ervaart stress op het werk, en dat vormt de oorzaak van ongeveer de helft van het aantal ziektedagen. 

·       44% geeft aan dat de stress op het werk is toegenomen als gevolg van de coronacrisis. 

·       Recent onderzoek heeft aangetoond dat een aanzienlijk deel van depressies en hart- en vaatziekten kan worden toegeschreven aan blootstelling aan psychosociale risicofactoren op het werk.

In die context wil België als voorzitter van de Raad van de Europese Unie het voortouw nemen om te komen tot specifieke Europese regelgeving om mentale gezondheidsrisico’s tegen te gaan, naar het voorbeeld van bestaande uitgebreide wetgeving rond fysiek welzijn en gezondheid op het werk. 

In juli 2022 riep het Europese parlement op een globale strategie voor de EU uit te tekenen. Daar moet verder werk van worden gemaakt door de volgende Europese Commissie, vindt België.

Minister van Economie en Werk Pierre-Yves Dermagne en minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken Frank Vandenbroucke, organiseren in samenwerking met de minister voor Zelfstandigen David Clarinval en minister voor Ambtenarenzaken Petra De Sutter deze 2-daagse conferentie in Brussel, die deskundigen op het gebied van mentale gezondheid en werk, beleidsmakers en de sociale partners samenbrengt. 

Focus op preventie

De eerste dag van de conferentie wordt gefocust op preventie van psychosociale risico's, stress en burn-out op het werk. Er wordt recent Europees onderzoek besproken om de problematiek te situeren en de Europese sociale partners gaan erover in debat, net als de aanwezige beleidsmakers.

“Overal in Europa vallen werknemers in toenemende mate ziek uit met psychologische klachten. Om hen te beter te beschermen, is meer aandacht voor mentale gezondheid op het werk hoognodig. Bindende regels voor preventie zijn daarnaast ook belangrijk om overal in de EU een gelijk speelveld te creëren voor bedrijven”, zegt minister Pierre-Yves Dermagne. 

“Dat de thematiek aan belang wint op het Europese niveau, wordt weerspiegeld in de deelname van maar liefst drie EU-commissarissen aan de conferentie. Naast Commissaris Nicolas Schmit, die bij het begin zijn steun toezegde voor de organisatie van de conferentie, zijn ook Vice-voorzitter Margaritis Schinas en Commissaris Stella Kyriakides aanwezig om mee te debatteren over de noodzaak van nieuw Europees beleid”,besluit Dermagne.

Start-Stay-Return to work

De tweede dag staat in het teken van re-integratie met onder meer sesies rond ‘start to work’ (een inclusieve arbeidsmarkt voor mensen met psychische aandoeningen), ‘stay at work’ (secundaire preventie vanuit een EU-perspectief) en ‘return to work’ (goede praktijken terugkeer naar werk vanuit een EU-perspectief).

“Wie lang ziek is – of geweest is – heeft het ontzettend moeilijk om weer aan de slag te gaan. Werken is zo belangrijk om je goed te voelen, je nuttig te voelen ook. Het is meer dan geld verdienen alleen. Dat geldt zeker voor de geestelijke gezondheid van mensen: voor mensen die uitgevallen zijn omwille van psychische problemen, kan het cruciaal zijn voor hun herstel dat wordt uitgekeken naar nieuwe kansen in de samenleving. De juiste hulp bieden, mensen wegwijs maken en écht actief begeleiden naar werk is dus niet alleen een kwestie van solidariteit, maar vooral van gezondheid”, aldus minister Frank Vandenbroucke.

België voortrekker

België is goed geplaatst om de thematiek op Euopees niveau op de agenda te plaatsen. De federale reging werkte met het federaal plan voor mentaal welzijn op het werk een pak concrete maatregelen uit.

Minister van Ambtenarenzaken Petra De Sutter: “België verliest het welzijn van haar werknemers niet uit het oog. We hebben regels ingevoerd die kijken naar alle aspecten: van hoe ergonomisch de werkplek moet zijn tot psychosociale risico’s op de werkvloer. Onze ambitie is die Belgische kijk op werknemers vertalen in een Europese richtlijn. Zo kan het Belgische model het welzijn van elke Europese werknemer verzekeren.’

De Sutter voegt eraan toe dat de federale overheid haar verantwoordelijkheid neemt voor het welzijn van haar werknemers. “De balans tussen werk en privé moet goed zitten, we bieden psychologische steun en begeleiding aan, bazen krijgen cursussen om welzijn met hun medewerkers te bespreken enzovoort. Ik wil dat géén enkel federaal personeelslid schroom heeft om te spreken over mentale gezondheid. Niet in België en niet in Europa.”

Minister van Zelfstandigen David Clarinval: “Burn-out en depressie zijn de op één na meest voorkomende oorzaak van arbeidsongeschiktheid bij zelfstandigen, en nemen toe als gevolg van crisissen met een grote impact op ondernemers zoals de oorlog in Oekraïne en de coronacrisis. Het is belangrijk om hen bewust te maken zodat ze hun mentale gezondheid beter kunnen beschermen en tegelijk kunnen inspelen op de typische kenmerken van het ondernemerschap. In België hebben we initiatieven ontwikkeld om het mentale welzijn van zelfstandigen te bevorderen, en ik ben verheugd dat we tijdens de conferentie zullen bekijken hoe we zelfstandigen op maat kunnen ondersteunen om risico’s te vermijden of een negatieve situatie te verhelpen.” 

Journalisten kunnen de werkzaamheden van de conferentie volgen via https://virtual-live-events.be/event/MentalHealthandWork.